فوم آتش نشانی مجموعه ای از حباب های ریز و فشرده بوده که بعلت چگالی کم، برروی سطح اکثر مواد سوختی شناور میگردد.حباب های کف آتش نشانی در برخورد با سطح مایع مشتعل ضمن کاهش دما، باعث پوشش سطح حریق و همچنین کاهش حجم اکسیژن و نهایتا اطفاء حریق میگردد.
فوم آتش نشانی به دو دسته کلی تقسیم میگردد:
فوم های پایه پروتئینه
فوم های پایه شیمیایی
فوم های پایه پروتئینه از هیدرولیز ترکیبات پروتئینی گیاهی و حیوانی تولید میگردد.
دانه های پروتئین گیاهی و یا ترکیبات کراتین حیوانی در راکتورهای تحت فشار و دمای بالا هیدرولیز میگردند.
فوم های پروتئینی در رده فوم های دوستدار محیط زیستبوده و برخلاف فوم های شیمیایی، هیچ گونه صدمه زیست محیطی ایجاد نمیکنند. جالب است بدانید که یکی از مصارف عمده پروتئین های هیدرولیز شده در صنعت آرایشی و بهداشتی بوده که خود نشان از ماهیت پاک و سالم این مواد می باشد.
در هیچ رده از فوم های پروتئینی داخلی از خون یا موادی مشابه استفاده نمیگردد.
فوم های شیمیایی از واکنش مواد کف زای شیمیایی با فلوئور تولید می گردد. فوم های شیمیایی با ایجاد حباب های درشت سطح آتش را به سرعت پوشانده و لذا سرعت اولیه اطفاء حریق در این رده از فوم ها زیاد می باشد ولی در بازگشت شعله و شعله وری مجدد به مراتب ضعیف تر از فوم های پروتئینه می باشند.
فوم فلوئوروپروتئین:
وجود ترکیبات فلوئوردار در فوم های فلوئوروپروتئین موجب کاهش کشش سطحی و همچنین ایزوله نمودن حباب های کف در مقابل جذب ترکیبات نفتی و همچنین بازگشت شعله و شعله وری مجدد می گردد.
فوم فلوئوروپروتئین را میتوان یکی از بهترین گزینه ها در اطفا حریق های عظیم نفتی با عمق زیاد نامید.
کف سنگین:
کف سنگین آتش نشانی از هیدرولیز ترکیبات پروتئینی گیاهی و حیوانی تولید شده و قابلیت تولید حباب های ریز و فشرده را دارا میباشد.
حباب های ایجاد شده از کف سنگین آتش نشانی دارای پایداری و زمان آب دهی زیاد بوده بطوریکه در برخورد با سطح حریق و مایع مشتعل از قدرت اطفاء بالا و مقاومت بسیار زیاد در مقابل بازگشت شعله برخوردار می باشد.
فوم AR-FFFP:
فوم AR-FFFP کف مقاوم الکلی بر پایه ترکیبات پروتئینه می باشد. فوم های AR-FFFP بر خلاف فوم های تولید شده با ترکیبات شیمیایی از قدرت اطفاء بیشتر و همچنین بازگشت شعله مطلوب تری برخوردار می باشد.
فوم های AR-FFFP را می توان جهت اطفاء حریق های ایجاد شده از اشتعال حلال های قطبی مانند متانل، اتانل، MTBE و غیره استفاده نمود.
با توجه به قدرت بسیار بالای فوم های AR-FFFP در مهار و اطفاء حریق های هیدروکربنی ، می توان این رده از فوم ها را جهت اطفاء حریق های قطبی و همچنین غیر قطبی استفاده نمود.
فوم FFFP:
فوم FFFP مخلوطي از تركيبات پروتئينه و فلوئوره بوده كه قابليت ايجاد كشش سطحي بسيار پايين را دارا مي باشد. كشش سطحي پايين (كمتر از ١٨) امكان ايجاد فيلم آبي را برروي اكثر سوخت هاي مختلف می نماید. فيلم آبي ايجاد شده باعث افزايش سرعت اطفا حريق تا چندين برابر فوم هاي معمولي ميگردد. در مجموع ميتوان فوم هاي FFFP را در رده قوي ترين فوم هاي آتش نشاني در اطفا حريق هاي نفتي ناميد.
چنانچه بخواهیم نگاهی دقیقتر به عملکرد فوم های FFFP داشته باشیم و دو پارامتر مهم در فوم های آتش نشانی یعنی سرعت اولیه اطفاء حریق و همچنین پایداری حباب در مقابل بازگشت شعله و شعله وری مجدد داشته باشیم متوجه می شویم که سرعت اطفاء حریق در FFFP کمی بیشتر از فوم های AFFF بوده و همچنین بازگشت شعله به مراتب مطلوبتر از فوم های AFFF و همتراز با فوم های فلوئوروپروتین می باشد. لذا می توان فوم های FFFP را یکی از بهترین انتخاب ها در اطفاء حریق های عظیم نفتی نامید.
فوم کپسول:
فوم AK-300 فومی آماده و با کیفیت بالا جهت استفاده مستقیم در کپسول های هوای فشرده است. این محصول حاوی مواد ضد خوردگی و ضد یخ و مواد دیگر جهت اطفاء سریع آتش از طریق تولید حباب های فشرده و مقاوم می باشد و موجب عملکرد بهینه سیستم در اطفاء تقریبا همه انواع مختلف حریق شامل بنزین و حلال های قطبی می شود.
کف پرتوسعه:
کف های پرتوسعه شیمیایی قابلیت ایجاد حباب های درشت و با انرژی بالا را دارا می باشد. فوم های پرتوسعه شیمیایی را می توان جهت اطفاء حریق های ایجاد شده در فضاهای بسته مانند معادن، سوله ها، آشیانه هواپیما و غیره استفاده نمود.
فوم AR-AFFF:
فوم های آتش نشانی معمولی قادر به اطفاء حلال های قطبی نیستند و حباب های فوم در تماس با این مواد به سرعت تخریب می شوند. بنابراین فوم های مقاوم الکلی تشکیل دهنده فیلم آبی (AR-AFFF) باید به منظور اطفاء حریق های ناشی از این مواد استفاده شوند. کف های مقاوم الکلی در برابر گرما مقاومت بالایی دارند و می توانند برای اطفاء حریق های نفتی نیز استفاده شوند. بنابراین از این نوع فوم ها می توان برای اطفاء حریق های نفتی و حلال های قطبی در مراکز نفتی و پتروشیمی، کارخانجات مواد شیمیایی، مراکز آتش نشانی و غیره استفاده نمود.
فوم AFFF:
فوم های AFFF مخلوطی از ترکیبات شیمیایی هیدروکربنی و ترکیبات فلوئوره بوده که با ایجاد کشش سطحی بسیار پایین امکان ایجاد فیلم آبی را برروی سطح انواع مواد سوختی ایجاد می نماید. کشش سطحی پایین باعث سرعت اطفاء بسیار زیاد شده و حریق ایجاد شده طی زمانی کوتاه اطفاء می گردد. پس از اطفاء اولیه حریق، حباب های کف برروی سطح فیلم شناور شده و از بازگشت شعله و شعله وری مجدد جلوگیری می نماید.
فوم های AFFF در مجموع از سرعت اطفاء اولیه بسیار خوب برخوردار بوده ولی در مقابل بازگشت حریق ضعیف می باشند (در مقایسه با فوم های پروتینه). لذا از فوم های AFFF در حریق های نفتی با عمق کم و وسعت زیاد مانند اطفاء حریق بر روی باند فرودگاه و یا سطح انبار مواد شیمیایی و غیره استفاده می نمایند.
فوم آموزشی:
این فوم فاقد فلور می باشد و قابلیت تجزیه بیولوژیکی دارد که مشخصا برای مانورها تولید شده است و قابل استفاده با همه سیستم های کم توسعه، پر توسعه و توسعه متوسط می باشد.
منبع: شركت آذر كاوين